YURTDIŞI BORÇLANMA VE EMEKLİLİK
YABANCI ÜLKEDE ÇALIŞANLARIN TÜRKİYE'DE EMEKLİLİK İŞLEMLERİNDE FIRSAT KONULU MAKALE
YURTDIŞI BORÇLANMA VE EMEKLİLİK
Bilindiği üzere Yurtdışında yaşayan gurbetçilerin en önemli problemlerinden biri Türkiye’de emeklilik konusudur. Yurtdışında yaşayan gurbetçiler Türkiye’de çalışması olmadığı ya da aylık bağlanmasına yetecek derecede çalışması olmadığı için mağdur durumda idiler. Ancak bu konuda çıkartılan kanunlar ile bu durum kolaylaştırılmaya çalışılmış ve nihayetinde 6552 sayılı torba yasa ile birlikte mümkün hale getirilmiştir.
Önceki kanuni düzenlemede sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ya da çifte vatandaş olması şartı aranırken, yeni düzenleme ile birlikte Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından izin ile çıkanlar(mavi kart sahipleri) da bu kanundan yararlanabileceklerdir. Hatta Sosyal Güvenlik Kurumu’na emekli olmak için dava açtığı dava olumsuz sonuçlanmış ya da halen devam eden davaları bulunanlar dahi, davalarından herhangi bir yargılama bedeli ödemeden davalarından feragat ederek, yeni düzenleme ile yurtdışı hizmet borçlanması ve aylık talebinde bulunabileceklerdir.
Ayrıca yurtdışında ikamet etmiş ya da etmeye devam eden ve hiç çalışması olmayan ev hanımları da yurtdışında ikamet ettikleri süreleri borçlanarak emekli olma şansını yakalamışlardır. Yani ev hanımları için özel ve istisnai olarak çalışmış olma şartı aranmamaktadır.
Erkekler için de Türkiye’de ya da yurtdışındaki çalışmalarını göstererek, sadece yurtdışındaki çalıştıkları kısımları ve boşta geçirdikleri süreleri (en fazla 1 yıl) borçlanarak emekli olabilmektedirler.
Yurtdışı borçlanması ve emeklilik başvurusu yapmak isteyenlerin ne kadar ücret ödeyecekleri ve hangi belgeleri teslim etmeleri gerektiği işe başlama tarihleri ve toplam yurtiçinde ve yurtdışında çalıştıkları süreler e göre farklılıklar göstermektedir. Ev hanımları için ise herhangi bir çalışması olup olmadığına, varsa işe başlangıç tarihlerine göre farklılık arz etmektedir. Bu konuda kanunlar ve yönetmelikler hakkında hukuki bilgi alabileceğiniz uzman kişilere başvurmanız doğru olur.
1 OCAK 2016 TARİHİNİN ÖNEMİ
Bildiğiniz üzere son seçimlerde verilen vaatlere paralel olarak asgari ücretin 1.300 TL’ ye çıkartılması şuanda ülkenin en önemli gündem maddesidir. Bunun için de hükümet tarafında yapılan açıklamalar 1 Ocak 2016 tarihi itibari ile asgari ücretin 1.300 TL olacağı yönündedir. Hatta nerdeyse kesindir.
Peki bunun yurtdışı borçlanması ve emeklilik başvurusu yapanlara ne gibi olumsuzlukları olacaktır?
- Yurtdışı borçlanmalarının asgari prim/gün bedeli asgari ücret baz alınırak yapılır. Bu bağlamda günlük asgari kazancın %32’si prim olarak ödeniyor. Eğer yurtdışı borçlanma ile emeklilik başvurusu yapacak kişi, başvurusunu 1 Ocak 2016’dan sonra, yani yeni asgari ücret düzenlemesinden sonra yaparsa, bu o kişiye yaklaşık %30 daha fazla prim ödemesi olarak geri dönecektir. Yani bu tarihte 50.000 TL ile emekli olabilen bir kişi, 1 Ocak 2016’dan sonra yaklaşık 70.000 TL ödemek zorunda kalacaktır.
Bunun için yurtdışı borçlanma yoluyla Türkiye’de emekli olmak isteyenlerin başvurularını en geç 31 Aralık 2015 Perşembe gününe kadar teslim etmeleri gerekmektedir. Çünkü prim hesaplanmasında başvuru tarihindeki asgari ücret miktarı baz alınacaktır.
Bu bağlamda Aralık ayında olmamız nedeniyle başvuru ile ilgili yurtdışından temin edilmesi gereken evrakların yılbaşı tatilleri de hesaba katılarak, bir an önce temin edilip, bu konuda hukuki ve pratik açıdan uzman kişilerle irtibata geçmeniz ve işlemlerinizi hızla yaptırmanız en doğru seçim olacaktır.
Bu işlemleri vekaleten Türkiye’de gitmenize gerek kalmadan da yaptırabilirsiniz.
Unutmayın!!! Bu size %30 daha az prim ödeyerek emekli olma şansını sağlayacaktır.
1 Ocak 2016’ya kadar başvurularını gerçekleştiremeyenler ne yapabilir?
1 Ocak 2016’ya kadar başvurularını yapanlar sadece daha az prim ödeyeceklerdir. Yani bu tarihten sonra dahi başvuru imkânı mevcuttur ve başvuru yapmakta yarar vardır. Asgari ücret yaklaşık %30 artış gösterecektir ancak bundan sonra da yükselişe devam edecektir. Enflasyon sorunu çözülemediğinden dolayı en az 1 yıllık periyotlarda artışlar olacaktır. Şimdiye kadarki hükümet politikaları da bunu göstermektedir.
Yurtdışında yaşayanlara böyle bir imkan sağlanması fırsattır ve en kısa sürede şartlar daha ağırlaşmadan bu fırsat en iyi şekilde değerlendirilmelidir.
Yani sonuç olarak başvurabildiğiniz en kısa sürede, hem Türkiye’de bir kanuni sosyal güvenceniz olması açısından hem de aylık alabilmeniz açısından başvuru yapmanızda yarar vardır.
Av.Emre Çavdar
